Om acht uur s ochtends en om zes uur s avonds luiden de klokken van de kerk in Hervormde Ulrum. Ze geven het ritme van dag en nacht aan, want de zon trekt zich gedurende de zomer niets aan van de menselijke dagindeling. Het is een bescheiden geluid van die klokken, zoals het hoort in een bescheiden dorp. Wie op de hoogte is van de vaderlandse kerkgeschiedenis kent de faam van dit dorp in het hoge noorden. Daarnaast is er weinig om fier op te zijn. Ulrum ligt er stil en kalm bij. ’s Ochtends hoor ik vroeg de vogels en de kikkers. Voor ik s avonds naar bed ga trekt het briesen van de paardjes die achter het huis in een weitje lopen mijn aandacht. Verder is er van geluidsoverlast hoegenaamd geen sprake. Vanuit mijn raam aan de Noorderstraat kijk ik uit op die kerktoren met de klokken. Mijn verblijf is het enige gebouw in de straat met een modernistische vormgeving. Plat dak, rechthoekige houten opbouw van het appartement, bovenop een glazen doos waar vroeger een beddenzaak in zat. Nu is het informatiecentrum Deelnulrum erin gevestigd. Links, bij de buren, is vruchteloos geprobeerd die harde lijn wat te verzachten door twee ‘opgeplakte’ schuine stukjes dak, met pannen. Logischerwijs wordt het straatbeeld er niet beter op: ‘mijn’ pand blijft een anomalie. Heel de woonkamergevel van het appartement op de verdieping bestaat uit glas. Voor dat glas luxaflex, die mijn beeld op straat en toren in smalle, horizontale strookjes verdeelt. Net als op de cover van het boek Moord boven Ulrum, dat ik las voor ik hierheen kwam. Wat doet een mens hier?
Ik voel me hier wel thuis. Erg anders dan thuis is het niet. Veel platteland, veel boeren, een lage horizon, prachtige luchten, lange rijen met bomen. Wat wil je nog meer? Wie zich druk maakt om de noodgedwongen gelatenheid heeft de mentale strijd om zinnig verblijf bij voorbaat verloren. De sfeer is prima. Er wordt post bezorgd (op gele klompen) en vuilnis ingezameld, er is een kleine supermarkt, waar ook medicijnen kunnen worden aangeschaft en pakjes afgehaald. Er zijn twee scholen, een café (Neptunus, in de polder?), een benzinestation, een stuk of wat kerken, sportvoorzieningen, een drogist, een kapper annex massagesalon en een museum in opbouw. Zelfs kent het dorp een heuse haven. Nou ja, een serie aanlegsteigers langs de vaart van Zoutkamp naar Winsum. Die vormt een natuurlijke scheiding tussen dorp en omliggende landerijen. Lieflijk en geliefd. Ik trof er al wandelend een flink aantal vrolijk keuvelende dorpsbewoners aan. Land van de Kameleon. Iedereen heeft hier vakantie. Althans zo lijkt het. Werken doe je, afgezien van de paar bedrijven die hier nog gevestigd zijn, elders. Veelal in de stad Groningen. Forenzen verlaten het dorp bijtijds, zodat je weinig van ze merkt. Toch rijden er in de straat aardig wat forse vrachtauto’s en kolossaal landbouwtuig heen en weer. Zo werkloos is het dus nog niet. Vriendelijk is men hier. Er wordt gegroet met hoi of hey, ook als je dag of zelfs goeiedag verwacht.
Vanuit de Noordstraat in Middelburg reisde ik naar de Noorderstraat in Ulrum. Geen wereld van verschil, wel een grote afstand. In Nederland vind je haast geen grotere distantie. Het voelt vooral heel ver, schreef ik gisteren aan een Zeeuwse. Zonder auto doe je hier niet veel. De reis per openbaar vervoer blijft een uitdaging. Diverse treinen van diverse exploitanten, de bus en de benenwagen. Ach, je moet geen haast hebben, maar als je de verplichte wachttijden benut om wat te eten en proviand in te slaan, is er veel te genieten. Of te lezen. Toch moeten we van deze geïsoleerde situatie geen idylle maken. In de bus zitten slechts jongeren die nog geen rijbewijs hebben. Of bejaarden, net als ik op weg naar de trein. Weg. Want net als in een slechte Star Trek aflevering, schuilt er achter deze blijmoedige en geruststellende façade een groot probleem. Ulrum loopt leeg. Voormalige winkels hebben lege etalages. In een enkel geval dichtgemetseld. Vaker wordt de schijn opgehouden met nutteloze prullaria. Maar de oplossing ligt hier, niet elders. Al wandelend zoek ik naar kansen.
